ปัญหามลภาวะทางอากาศ กับความผิดปกติความสามารถของสมอง

ปัญหานี้มันเริ่มเกิดขึ้นตั้งแต่เราตื่นมาในตอนเช้าเพื่อเดินทางไปทำงาน ไม่ว่าเราจะขับรถเอง นั่งรถโดยสาร หรือนั่งรถไฟฟ้า เราอาจจะนึกไม่ถึงว่ามลภาวะทั้งหมดนี้ส่งผลต่อตัวเรามากแค่ไหน เมื่อพูดถึงปัญหามลภาวะทางอากาศ ความคิดแรกที่เข้ามาในหัวของคนส่วนมากก็คือแหล่งอุตสาหกรรมโรงงานต่างๆ แต่ที่จริงแล้วปัญหามลภาวะทางอากาศเกิดมาจากการใช้รถยนต์ที่เราใช้โดยสาร มากที่สุดครับ ซึ่งสารที่เป็นมลทินต่ออากาศในปริมาณสูงมีทั้ง elemental carbon (EC), ผงฝุ่นคาร์บอนดำ(black carbon), nitrogen dioxide (NO2) และสาร PAHs (polycyclic aromatic hydrocarbons) อันเนื่องมาจากการใช้ gasoline ซึ่งมีบางยีนที่เกี่ยวข้องกับมลภาวะเหล่านี้ด้วย ตรวจสุขภาพระดับ DNA

มีคำตอบ

air pollution

พิษภัยของมลภาวะทางอากาศ การที่เราสูดดมเอาสารไม่ดีในอากาศเข้าไป จะส่งผลต่อความสามารถของสมอง พฤติกรรม และพัฒนาการโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็ก เด็กก่อนคลอดที่ได้รับสาร PAHs มีความสัมพันธ์กับการที่โตมาแล้วมีพัฒนาการช้าที่อายุ 3 ปี และมีความฉลาดน้อยลงเมื่ออายุได้ 5 ปี PAHs ยังก่อให้เกิดอาการ วิตกกังวล ซึมเศร้า และสมาธิบกพร่องในเด็กอายุ 6-7 ปี ยังมีงานวิจัยอื่นที่บ่งชี้ว่าเด็กที่เรียนในโรงเรียนใกล้แหล่ง nitrogen dioxide (NO2) สูงก็ส่งผลต่อความผิดปกติความสามารถของสมองเช่นเดียวกัน นอกจากนี้มลภาวะทางอากาศนอกจากจะส่งผลอย่างมากในเด็กแล้ว ยังส่งผลต่อความผิดปกติ

ความสามารถของสมองของผู้สูงอายุอีกด้วย

มลภาวะทางอากาศ เกี่ยวกับยีน APOE ε4 อย่างไร APOE เป็นโปรตีน ที่ถูกสร้างมาจาก APOE gene โดยปกติมีหน้าที่หลักคือการขนส่งไขมันไปที่สมอง ซึ่งมีผลเกี่ยวกับการซ่อมแซมเซลล์ประสาท จากงานวิจัย Calderon-Garciduenas et al ศึกษาพบว่าเด็กที่มียีน APOE ε4(ยีนที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรค Alzheimer’s) เมื่ออยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีมลภาวะทางอากาศสูงจะผลกับความสามารถในการจดจำ และมีพฤติกรรมที่ผิดปกติ จากงานวิจัยของ Alemany S et al ประชากรจำนวน 25% ที่เป็นพาหะ APOE ε4 นั้นจะมีความสามารถในการขนส่ง ไขมันและ cholesterol ได้น้อยกว่าคนปกติ ซึ่งนี่แหละเป็นกลไกหลักที่ทำให้ เส้นใยสมองเชื่อมกันได้น้อยกว่าปกติ และกลไกซ่อมแซมสมองผิดปกติไป ผู้เป็นพาหะ APOE ε4 เมื่อเจอมลพิษทางอากาศ จะส่งผลให้เพิ่มความรุนแรงของโรค Alzheimer’s และอ่อนไหวต่อสารอนุมูลอิสละทำให้เกิดการอักเสบของเซลสมอง

จากงานวิจัยเมื่อเร็วๆนี้ - Schikowski et al (2015) : คนที่เป็นพาหะ APOE ε4 เมื่อยู่ในมลภาวะทางอากาศ จะสัมพันธ์กับการลดลงของประสิทธิภาพการทำงานของระบบประสาท - Cacciottolo et al (2017): ผู้หญิงที่เป็นพาหะ APOE ε4 มีความสัมพันธ์สูงกับ มลภาวะทางอากาศ และ โอกาสเกิดภาวะความจำเสื่อม เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มคน APOE ชนิดอื่นๆ - Alemany S et al. (2018) : สำรวจในโรงเรียนที่ยู่ใกล้แหล่งจราจรที่มีระดับ EC, NO2 และ PAHs สูง พบว่าเด็กนักเรียนที่เป็นพาหะ APOE ε4 มีปัญหาด้านพฤติกรรมที่เปลี่ยนไป และมีสมาธิที่สั้นกว่าเด็กที่มี APOE gene ปกติ

เป็นอย่างไรกันบ้างครับ ปัญหามลพิษทางอากาศนับว่าเป็นปัญหาใหญ่ การตรวจ DNA พบความเสี่ยงก่อนจะทำให้เราตระหนักถึงภัยที่อาจจะมาถึงตัว และสามารถหลีกเลี่ยงได้ทัน

References: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21955814 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6108838/#c10 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26092807 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28140404